INFORMACJA
O AKTACH PARAFII RZYMSKOKATOLICKICH DIECEZJI PIŃSKIEJ,
KTÓRE W WYNIKU ZMIANY GRANIC ZNALAZŁY SIĘ NA TERENIE BIAŁORUSI.

 

W wyniku polityki antykościelnej akta parafialne zostały przejęte przez władze sowieckie. Ich dalszy los nie jest do końca wyjaśniony. Część z nich trafiła do sowieckich Urzędów Stanu Cywilnego, niektóre po prostu spalono lub wyrzucono na śmietnik, reszta wywieziona została w nieznane, przypuszczalnie do Mińska lub Moskwy. Księżom repatriującym się wraz z dużą częścią parafian, władze sowieckie pozwalały niekiedy zabrać metryki parafialne. Niektóre księgi znaleźli parafianie na śmietnikach, inne ratowali ze stosów przeznaczonych na spalenie. Z tych ocalałych fragmentów tamtejszych archiwów parafialnych, przywiezionych do Polski, tworzył się w naszym archiwum zespół akt parafii leżących obecnie na Białorusi. Do wyjątków zaliczyć można w tym zespole, dłuższy ciąg ksiąg metrykalnych danej parafii czy też innych jej akt. W większości wypadków, są to pojedyncze księgi, lub zaledwie kilka ksiąg, jakie dało się ocalić od zniszczenia. Być może jednak, są to jedyne zachowane dokumenty źródłowe do dziejów tamtejszej parafii.
Szczegółowy wykaz archiwaliów w Archiwum Diecezjalnym w Drohiczynie z niektórych parafii diecezji pińskiej, leżących obecnie na terenie Białorusi, przedstawia się następująco:


* * * * *
 

Baranowicze, parafia Podwyższenia Krzyża Świętego
Księgi chrztów 1936-1943
Księgi małżeństw 1937-1946
Inwentarz kościoła 1939
Księga rachunkowa

Brześć, parafia Matki Bożej Królowej Polski
Księga chrztów 1938-1944
Księga nawróconych 1938-1943
"Trudowaja kniżka" ks. Stanisława Łazara Czerewiszcze
Księgi chrztów z lat 1932-1943
Księgi małżeństw 1931-1939
Księgi zmarłych 1931-1939
Księgi egzaminów przedślubnych 1931¬¬-1943

Dywin
Księgi chrztów 1680-1802,  1848-1866,  1924-1941
Księgi małżeństw 1675-1802,  1924-1942
Księgi zmarłych 1721-1802,  1924-1942
Księgi nawróconych 1928-1942
Inwentarze kościoła 1799, 1844, 1851, 1860, 1861, 1867
Księga Bractwa Trójcy Przenajśw. 1763-1800
Dziennik korespondencji 1936-1937

Hancewicze (od 1940 także z par. Milkiewicze)
Księgi chrztów z lat 1926, 1940-1945
Księgi zmarłych 1940-1944

Horodec
Księgi chrztów z lat 1939, 1941-1942
Księga małżeństw 1941-1942
Księga zmarłych 1939, 1941-1942

Iweniec, parafia św. Michała
Księgi chrztów z lat 1944-1947
Księga egzaminów przedślubnych 1947
Księga zapowiedzi 1946-1947
Inwentarze kościelne 1933, 1939
Fotografia wnętrza kościoła św. Michała w Iwieńcu z 1938 r.

Juszkiewicze
Inwentarz kościoła z roku 1945
Księga spisu parafian 1937/1938

Kiwatycze
Księgi chrztów z lat 1929-1945
Księgi małżeństw 1943-1944
Księgi zgonów 1943-1944
Inwentarz kościoła 1853
Księga spisu parafian 1942

Kobryń, parafia
Księgi chrztów z lat 1862-1864,  1903-1935,  1939-1945
Księgi małżeństw z lat 1907-1921,  1939-1945
Księgi zmarłych 1881-1877, 1914,  1928-1945
Inwentarze kościelne 1926
Księgi spisu parafian 1930, 1934
Plan beneficjum kobryńskiego
Zdjęcie kościoła kobryńskiego po zniszczeniu przez sowieckich żołnierzy

Kobryń, parafia wojskowa
Księgi chrztów z lat 1925-1939

Kojdanów
Księgi chrztów z lat 1941, 1943-1945
Księgi małżeństw 1941-1943
Księgi zmarłych 1941-1943
Księga egzaminów przedślubnych 1941

Kroszyn
Księgi chrztów z lat 1688-1823,  1941-1943
Księgi małżeństw 1745-1790
Księgi egzaminów przedślubnych 1827-1865
Księgi zmarłych 1827-1868
Inwentarze kościelne 1820, 1942
Uposażenie kościoła w Kroszynie
Kronika szkoły

Lenin - Sosnowicze
Księga chrztów z lat 1938-1941
Księgi małżeństw 1938-1941
Księgi zmarłych 1938-1941

Linowo
Księga chrztów z lat 1941-1943
Księgi małżeństw 1940-1944
Księgi zgonów 1942-1943

Lubieszów
Alfabetyczny wykaz ochrzczonych 1922-1934
Księgi chrztów 1925-1940

Łahiczyn
Akt nadania praw miejskich Łohiczynowi przez króla Władysława IV

Łachwa
Księga chrztów z roku 1926
Księga małżeństw 1926
Księga zmarłych 1926

Łuniniec
Księgi chrztów z lat 1925, 1937-1944
Księga małżeństw 1926, 1938-1944
Księgi zmarłych 1925-1926,  1938-1944
Księgi egzaminów przedślubnych 1907-1943
Księga bierzmowanych 1937
Inwentarz kościoła 1938
Wykaz ziemi należącej do kościoła 1937

Łunin
Księga chrztów z roku 1926
Księga egzaminów przedślubnych 1925-1943

Mikaszewicze
Alfabetyczny spis ochrzczonych 1928-1943
Alfabetyczny spis małżeństw 1928-1931
Księgi chrztów 1940-1944
Księga egzaminów przedślubnych 1928-1944
Księga zmarłych 1941-1944
Inwentarz kościoła 1944
Księga spisu parafian 1942
Księga nawróconych
Zdjęcia kościoła

Mir
Alfabetyczny spis ochrzczonych 1925-1934
Księgi chrztów (brudnopisy) 1918-1945
Księgi protokołów przedślubnych 1911-1938
1941-1945
Księgi zmarłych (brudnopisy) 1918-1945
Księgi nawróconych 1917-1936
Księgi spisów parafian 1919-1920, 1925
Inwentarz kościoła 1772
Księga Bractwa Szkaplerza Św. 1796-1945
Księga wizytacji pasterskich Niedźwiedzica
Fragment księgi chrztów z roku 1940
Kronika parafii i kościoła w Niedźwiedzicy - ks. inf. W. Piłątkowskiego

Osowa
Księga chrztów z roku 1928
Księga małżeństw 1928
Księga zgonów 1926, 1928

Ostromaczewo
Księga egzaminów przedślubnych 1940-1944
Uposażenie kościoła 1929-1931

Otołczyce
Księgi egzaminów przedślubnych 1937-1939, 1932-1936
Księgi zmarłych 1934-1941

Płaskowicze
Księga bierzmowania 1930-1931
Księga nawróconych 1925
Inwentarz kościoła 1939

Połonka
Księgi chrztów z lat 1922-1943
Księgi zmarłych 1922-1944

Popina
Księgi chrztów z lat 1922-1943
Księgi zmarłych 1922-1944

Puzicze
Księgi chrztów z lat 1926,1928
Księgi małżeństw 1926, 1928
Księgi zmarłych 1926,1928
Raptularz chrztów w Puziczach 1923-1927
(przechowywany w aktach Mikaszewicz)

Rubieżewicze
Księgi chrztów z lat 1940, 1944-1947
Księgi małżeństw 1940-1941, 1947
Księgi egzaminów przedślubnych 1910-1920, 1922-1926, 1941-1947

Siechniewicze
Inwentarz kościoła 1926
Wizytacja pasterska 1926

Sielec
Księgi chrztów z lat 1925-1945
Księgi zmarłych 1931-1945
Księgi egzaminów przedślubnych 1926-1945
Inwentarze kościoła 1923, 1925, 1942
Protokół wizytacji pasterskiej 1937
Plany beneficjum parafialnego

Stawy
Księgi chrztów z lat 1788-1827
Księgi małżeństw 1788-1827
Księgi zmarłych 1827-1855, 1939-1941
Inwentarze kościoła 1930,1931, 1933
Protokoły zdawczo-odbiorcze 1930-1931

Stolin
Księgi chrztów z lat 1939-1941
Księgi małżeństw 1938-1942

Stołpce
Księga protokołów konferencji dekanalnych 1925-1938

Starojelnia
Plany ziemi kościelnej w Starojelni 1930

Szczytniki
Księga chrztów parafii unickiej 1743-1752
Księgi chrztów obrządku łacińskiego 1921-1945
Księga małżeństw 1921-1943
Księga zmarłych 1921-1945
Inwentarze kościoła 1922, 1924, 1925, 1927, 1931

Wierzchowiec
Księga chrztów (brudnopis) 1940-1944
Księga małżeństw 1940-1942
Księga zmarłych 1940-1944
Księga Stow. Kobiet Katolickich 1933

Wołczyn
Księgi chrztów z lat 1653-1809, 1827-1866
Księgi małżeństw 1728-1860
Księgi zmarłych 1728-1866
Księgi egzaminów przedślubnych 1865-1866, 1928-1944
Księga bierzmowanych 1761
Księgi nawróconych 1763-1780, 1928-1944
Inwentarze kościoła 1788, 1818, 1844, 1851, 1928, 1931, 1933, 1936
Księga spisu parafian 1852-1865
Remonty kościoła 1932-1939
Beneficjum parafialne 1931
Pokwitowanie odebrania kluczy od kościoła i od krypty z trumną królewską,
wydane przez sowieckie władze miejscowe ks. A. Czyszewiczowi
Pismo biskupa K. Bukraby w sprawie przewiezienia do Wołczyna trumny z ciałem ostatniego króla Polski
Wycinki z przedwojennej prasy na temat Wołczyna

Wysokie Litewskie
Wiadomości o kościele i parafii katolickiej w Wysokim Litewskim, opracowanie ks. A. Kaczyńskiego

Zaostrowicze
Księga bierzmowanych 1937

Zaoście
Księgi chrztów z lat 1934-1945
Księgi zmarłych 1939
Księga nawróconych 1939-1945
Inwentarz kościoła 1938

Zbirogi
Księga chrztów z lat 1928-1935
Księga egzaminów przedślubnych 1921-1927
Księga umarłych 1928-1934, 1942
Księga nawróconych 1923-1945
Dokumenty uposażenia kościoła 1618-1784
Księgi spisów parafian 1927, 1931
Księga wizytacji pasterskich
Plany ziemi kościelnej

Ten szczegółowy wykaz ocalonych archiwaliów parafii z diecezji pińskiej leżących obecnie na Białorusi, pozwala na podejmowanie kwerendy tym wszystkim, którzy bądź to pochodzą z tamtych terenów, a po repatriacji pozbawieni zostali wszelkich dokumentów, poszukują więc metryk chrzcielnych, małżeńskich czy dat zgonów swoich bliskich; bądź też tym, którzy podejmują badania naukowe na temat dziejów pińszczyzny, tamtejszych parafii, świątyń, ludności, itp.
Ozdobą tego zbioru jest Księga Chrztów Parafii Wołczyn z lat 1653-1759, a w niej na s, 13, metryka chrztu ostatniego króla Polski Stanisława Augusta, a właściwie Stanisława Antoniego Poniatowskiego, gdyż imię Augusta przybrał on dopiero przy koronacji.

(z oprac. E. Borowski, Akta rzymskokatolickiej diecezji pińskiej w zbiorach Archiwum Diecezjalnego w Drohiczynie, Białostocczyzna 2/ 1998/ 57-65)
Źródło:Strona Archiwum Diecezji Drohiczyńskiej  ,  dokument

Biblioteka Potyczek z Genealogią
 

30.XI.2007